Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği tarafından 3 Mayıs 2019 tarihinde organize edilen Entegre Vektör Mücadelesi konferansı sonuç bildirgesi:
- KKTC’de yapılması gereken entegre vektör mücadelesi idari ve uygulama yönünden ayrı ayrı ele alınmıştır.
- Entegre vektör mücadelesi konusunda idari açıdan Sağlık Bakanlığı koordinasyonunda bir üst kurul oluşturulmasının gereklidir. Sağlık Bakanlığı dışında Belediyeler Birliği, Tarım Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Çevre Bakanlığı’nın kurulda görev alması uygundur. Bu üst kurulun amacı; koordinasyon ve işbirliğini sağlamak, yetki karmaşasını ortadan kaldırmak, entegre vektör mücadelesini uygulatmak ve uygulamayan birimlere yaptırım yapmak olmalıdır.
- Bu üst kurulun altında konu ile ilgili bakanlıkların ilişkili daireleri yanında Kıbrıs Türk Tabipleri birliği (KTTB), Biyologlar Derneği başta olmak üzere meslek örgütlerinden oluşan bir alt kurulun yer alması da çok önem taşımaktadır. Bu alt kurulun amacı; bilimsel veriler doğrultusunda entegre vektör mücadelesini güncel tutmak, mücadelede çalışacak kişilerin eğitimini ve halkın eğitimini sağlayacak güncel yöntemlerin belirlenmesi olmalıdır. Bu durumun entegrasyon için çok önemli önemlidir.
- Bu yapının başarılı bir şekilde görev yapması için, yasal altyapı dışında, bağımsız bütçesi bulunmalıdır. Aksi takdirde vektör mücadelesi için ayrılan bütçenin bu amaç dışında kullanılması riski sürecektir.
- KKTC’de başta sivrisinekler olmak üzere insanlar üzerinde olumsuz etkileri olan ve hastalık yapan canlılara karşı ‘entegre vektör mücadelesi’ yapılması en doğru yöntem olarak benimsenmiştir.
- Vektör mücadelesi, doğal habitatların korunmasına özen gösterilerek yapılmalıdır.
- Entegre vektör mücadelesi, insan odaklı bir mücadele olup, öncelik sırasına göre kültürel, mekanik, biyolojik ve kimyasal mücadele tiplerinin uygun biçimde kullanılarak insanlar üzerindeki vektör kökenli olumsuzlukların ortadan kaldırılmasını kapsamaktadır.
- İnsan sağlığının her şeyin üzerinde olduğu noktasından hareketle, entegre vektör mücadelesi de insan sağlığını en önde tutarak ve doğayı korumaya azami hassasiyet göstererek sürdürülmelidir. Bu nedenle; mücadelede mümkün olduğunca her çeşit insektisit kullanımından kaçınılmalıdır. Sorunun çözümünün, paydaşların eğitimi ve mücadeleye katkılarının artırılması yanında altyapı sorunlarının giderilmesi ile sağlanması hedeflenmelidir.
- Entegre vektör mücadelesinde, halk mücadelenin temel bileşeni ve destekçisi olarak kabul edilmeli ve sonuçlar halkın sağlığı ve refahına odaklamaktadır.
- Planlanan entegre vektör mücadelesi çalışmaları WHO, EU ve EPA başta olmak üzere uluslararası ve ulusal düzenlemelere uygun olarak yapılmalıdır.
- KKTC’de bu tip bir entegre vektör mücadelesi yürütülmesi, hem insan sağlığı ve doğayı korumanın en önde tutulmasını hem de daha başarılı ve daha ekonomik bir mücadele yapılmasını sağlayacaktır.
- Amaç KKTC’de insan sağlığının olumsuz etkilenmesini önlemek konusunda tüm vektörlerle (sivrisinek, karasinek, tatarcık sineği, vb) mücadele etmek olduğunda, hiçbir çıkar gözetmeksizin, sadece bilimsel veriler ışığında ve evrensel normlardan ödün vermeden oluşturulan entegre mücadele çalışmaları yapmanın gerekliliği ortadır.
Dr. Özlem Gürkut Prof. Dr. Selim Sualp Çağlar
(KTTB Başkanı) (Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi)
Yrd. Doç. Dr. Burak Ali Çiçek Uzm. Dr. Emre Yusuf Vudalı
(DAÜ Fen ve Edebiyat Fakültesi (Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı
Biyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi) KTTB Koruyucu Hekimlik ve Halk Sağlığı Sorumlusu)
Dilge Özerdem
(Lefkoşa Türk Belediyesi)
